De reguliere basisschool De Klinkert in Oudenbosch zet ‘Beweging in Taal’ in. Een door hen zelf ontwikkeld programma om de taalontwikkeling te stimuleren en woordenschat te vergroten. Marit de Leeuw is leerkracht van één van de kleutergroepen met een aantal nieuwkomers en werkt met veel plezier en succes met dit programma. Zij vertelt ons meer hierover.

Beweging in taal

‘Beweging in taal’ is een stimuleringsprogramma voor peuters en kleuters met een (Nederlandse) taalachterstand en heeft als doel de taalontwikkeling te stimuleren en de woordenschat te vergroten. Vol trots vertelt Marit dat het programma een aanmoedigingsprijs van het ‘Europees talenlabel’ in 2015 heeft ontvangen. Dit is een prijs die jaarlijks wordt uitgereikt door het ‘Europees Talenlabel’ aan innovatieve taalprojecten. De prijs beloont creatieve en originele initiatieven ter bevordering van taaleducatie en taalontwikkeling in vreemde talen.    

Gwynn Franssen, een collega van Marit, heeft bij twintig veel voorkomende kleuterthema’s lessen ontwikkeld voor kleuters. Dit zijn lessen waarin telkens de combinatie wordt gezocht tussen bewegen en (het leren van de) taal. ‘Kinderen beleven daar zo veel plezier aan’, merkt Marit op. ‘Kleuters staan te trappelen met hun fruitbakje nog in hun handen om met me mee te gaan.’   

De opbouw van het programma

De Klinkert werkt themagericht in de reguliere groepen. De leerkracht plant per thema een ‘Beweging in taal- thema’. Zo’n thema bestaat uit vier weken en elke week kent drie lessen van twintig minuten. Anderstalige kleuters krijgen drie keer per week in een kleine groep extra taalondersteuning.   

Marit legt uit dat aan elke (talige) groepsles, een pre-teachingsles ‘Beweging in taal’ in de kleine groep voorafgaat. In die lessen worden de themawoorden (uit de reguliere les) gekoppeld aan bewegen en voor- en nadoen. Vaak wordt er gestart met een praatplaat waarmee voorkennis wordt geactiveerd. Vervolgens wordt samen verkend welke woorden de kleuters in hun thuistaal kennen en welke al in het Nederlands.  

‘Kleuters worden echt gestimuleerd om de thuistaal te gebruiken. Zo kan de kleuter makkelijker het Nederlandse woord erbij leren. Dat is echt een belangrijk punt wat ik mee heb genomen vanuit de NT2-opleiding die ik heb gevolgd. In het begin vindt de kleuter het soms vreemd, om de thuistaal in de klas te gebruiken, maar als snel zijn ze er aangewend. En ik zie duidelijk de meerwaarde’, aldus Marit.   

Het programma helpt kleuters dus nieuwe Nederlandse woorden te leren of om aan bestaande kennis in de thuistaal (concepten) de nieuwe Nederlandse woorden te hangen (labels). In de reguliere groep komen de woorden terug en worden ze spelenderwijs herhaald en uitgebreid.  

Verder is het programma doorspekt met ‘Total Physical Respons’-achtige activiteiten.   Bijvoorbeeld tijdens de les over de lente doet de leerkracht voor en zegt: ‘Ik loop naar het nest’. Vervolgens krijgt een leerling een opdracht: ‘Elif loopt naar het nest.’ Zo leren leerlingen al spelend en handelend taal.   Ook zitten er allerlei spelletjes in het programma, waar de woorden herhaald worden.   

Plezier

Zowel leerkrachten en kleuters beleven veel plezier aan de methode. ‘De duidelijke opbouw, het werken met een kleine groep, de differentiatiemogelijkheden en de koppeling van bewegen en het taal leren is een gouden combinatie’, volgens Marit.   

‘Het programma past goed bij wat kleuters met een (Nederlandse) taalachterstand nodig hebben. De kleuters zijn enorm gemotiveerd. Ze vinden het heerlijk om te bewegen, om voor te doen of na te doen. Dit stimuleert de kleuters om allemaal deel te nemen aan de activiteiten. Er is echt sprake van een sneeuwbaleffect zowel in meedoen, als ook in leren: de kleuters begrijpen en gebruiken de woorden ook buiten de lessen. Dit is natuurlijk het bovenliggende doel.’   

Nieuwkomersgroep

In de nieuwkomersgroep, leeftijd groep 3 tot en met 8, worden delen van ‘Beweging in taal’ gebruikt. Ook daar is het een groot succes.   

Ben je geïnteresseerd?

Het programma is beschikbaar in onze community onder ‘Uitwisseling (open)lesmateriaal’.