Een eerlijker toetscultuur

Een veel gestelde vraag in het onderwijs aan nieuwkomers is: ‘Welke toets kies je dan?’ Uiteraard een zeer begrijpelijke vraag, omdat de toetsen die er zijn, ontworpen zijn voor de reguliere basisschoolleerlingen. Om goed onderwijs te bieden aan nieuwkomersleerlingen is juist bij binnenkomst de beginsituatie bepalen per domein/vakgebied belangrijk en kan het afnemen van een toets helpend zijn. Daarnaast zijn toetsen ook ondersteunend bij het zicht hebben op ontwikkeling. Meertalig toetsen, dat kan ook! 

Multi-Assessment project

Hogeschool Utrecht startte in september 2021 het Multi-Assessment project: ‘Nieuwe meertalige toetspraktijken in het rekenonderwijs’. De uitkomsten daarvan zijn beschreven in een bondig, kleurrijk en prettig lezende brochure met daarin beschrijvingen die direct meegenomen kunnen worden naar de onderwijspraktijk. 

In de brochure wordt de vorming en werkwijze van het project uitgelegd, waarna de lezer wordt meegenomen naar het theoretische model dat is gebruikt voor het project. Daarna vertellen verschillende scholen hoe zij tot hun ontwerp zijn gekomen. Hoe deze in de praktijk is uitgevoerd, gevolgd door reflecties en aanpassingen om tot het uiteindelijke ontwerp te vormen. 

Tegemoetkomen aan meertaligheid

De ontwerpen zijn een uiteenzetting van manieren waarop gebruik wordt gemaakt van en tegemoet wordt gekomen aan de meertaligheid van de leerlingen. De ontwerpen zijn ontwikkeld door een vijftal scholen met nieuwkomers. Het betreft een nieuwe instaptoets door basisschool Het Rinket en nieuwkomerslocatie De Fakkel te Heemskerk, een filmpje voor klokkijken in het Arabisch door Taalschool Utrecht, Google Translate bij rekentoetsen door Amsteltaal, afbeeldingen bij sommen en toetsen door De Globe te Vlaardingen en het in kaart brengen van de beginsituatie rekenen door een rekengesprek door Tec Walcheren te Middelburg. De verscheidenheid aan praktische voorbeelden geven input om meertaligheid in te zetten tijdens het toetsen, neem alleen al de inzet van een vertaalapp. 

Aan het einde van de brochure wordt de lezer meegenomen richting de toekomst en welke aanbevelingen er zijn, waarna wordt afgesloten met gebruikte bronnen en meer lees- en luistertips.

Het is een sterke aanbeveling om deze publicatie te lezen, want het geeft een antwoord op de vraag ‘Welke toets kies je dan?’ Of had de vraag anders moeten zijn? ‘Hoe toets je dan?’ Het geeft vooral antwoord op de vraag: ‘Hoe benut je de meertaligheid van nieuwkomers om een eerlijker toetscultuur te creëren?’